Táo bón ở trẻ em: Những điều cần biết và cách phòng tránh

Táo bón là tình trạng khó đi tiêu, thường gây ra nhiều khó chịu và đau đớn cho người mắc. Tuy nhiên, khi táo bón xảy ra ở trẻ em, vấn đề trở nên đáng quan tâm hơn vì trẻ nhỏ chưa thể tự xử lý được tình trạng này. Đây chính là lý do mà bậc phụ huynh cần hiểu rõ về tình trạng táo bón ở trẻ em để có cách xử lý và điều trị kịp thời nhất.

Trong bài viết này, các chuyên gia của Nano Healthtech sẽ cùng mẹ tìm hiểu về vấn đề táo bón ở con và những điều cần biết để phòng tránh và giúp bé vượt qua tình trạng khó chịu này.

Những nguyên nhân gây ra tình trạng táo bón ở trẻ

Tình trạng táo bón gây ra bởi nhiều yếu tố tác động, cụ thể là:

• Chế độ ăn uống: Chế độ ăn của trẻ ít chất xơ, thiếu nước và các loại rau củ quả sẽ khiến dễ bị táo bón. Ví dụ, nếu mẹ cho con ăn nhiều thực phẩm chứa đạm như thịt, trứng, sữa mà không cung cấp đủ lượng chất xơ cần thiết thì sẽ dẫn đến tình trạng này.
• Thói quen điều độ: Thiếu hoạt động thể chất cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến táo bón ở trẻ em. Trẻ em thường có thói quen ngồi lâu mà không chơi đùa hoặc vận động nhiều. Điều này sẽ làm giảm hoạt động ruột, kích thích dịch tiêu hóa ít được tiết ra và gây ra táo bón.
• Bệnh lý đường tiêu hóa: Một số bệnh lý đường tiêu hóa như viêm ruột, đầy hơi, viêm đại tràng, ... cũng có thể dẫn đến táo bón ở trẻ. Ví dụ, nếu trẻ bị viêm đại tràng, nó sẽ khó khăn trong việc đẩy phân qua đường tiêu hóa và làm con khó đi tiêu được.
• Sử dụng thuốc: Một số loại thuốc như thuốc kháng sinh, thuốc giảm đau, thuốc ho, thuốc trị táo bón, ... cũng có thể dẫn đến tình trạng táo bón ở trẻ em. Nếu trẻ dùng thuốc kháng sinh một cách liên tục trong một thời gian dài sẽ khiến hoạt động của vi khuẩn có lợi trong ruột bị giảm, ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa.
• Tâm lý: Tình trạng căng thẳng, lo lắng và áp lực trong cuộc sống cũng có thể ảnh hưởng đến chế độ ăn uống của trẻ  khiến con ăn ít hoặc không ăn đủ thức ăn cần thiết. Điều này có thể dẫn đến tình trạng táo bón do cơ thể không nhận đủ chất dinh dưỡng và chất xơ cần thiết cho hoạt động đường ruột. Ngoài ra, một số trẻ có thể bị táo bón do tâm lý khi trải qua những trải nghiệm xấu, như trải qua một sự kiện xấu trong quá khứ, hay bị ám ảnh bởi một trải nghiệm khó khăn.

Những thời điểm dễ xảy ra chứng táo bón ở trẻ em

Mặc dù đây là triệu chứng có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổi nào, đặc biệt là trẻ em nhưng cũng sẽ có một số thời điểm trong cuộc sống của con mà tình trạng táo bón thường xuyên xảy ra hơn. Cụ thể là:

• Thay đổi chế độ ăn uống: Khi trẻ chuyển từ chế độ ăn sữa sang chế độ ăn thức ăn đặc thì hệ tiêu hóa của trẻ cần thời gian để thích nghi. Nếu chế độ ăn uống không đầy đủ chất xơ, nước hoặc có quá nhiều đồ ngọt, đồ chiên thì có khả năng cao dẫn đến táo bón.
• Điều chỉnh thời gian ăn uống: Nếu trẻ ăn không đúng giờ hoặc ăn quá ít thì cơ thể không có đủ thời gian để tiêu hóa thức ăn, điều này cũng dẫn đến khả năng mắc táo bón.
• Thay đổi môi trường sống: Khi trẻ chuyển từ một môi trường sống quen thuộc sang một môi trường mới như đi du lịch, đi nghỉ, đi học, ... thì cơ thể có thể phản ứng bằng cách giảm hoạt động ruột và bé khó đi tiêu hơn.
• Điều trị bằng thuốc: Một số loại thuốc như kháng sinh, thuốc hoặc vitamin có chứa sắt có thể dẫn đến táo bón ở trẻ.
• Điều trị bằng phương pháp phẫu thuật: Nếu trẻ phải trải qua một phẫu thuật ở khu vực bụng hoặc chậu thì có thể gây ra táo bón ở con.
• Không đi vệ sinh đúng cách: Trẻ cần được hướng dẫn đi vệ sinh đúng cách để tránh táo bón vì khi sai cách cũng khiến mắc phải tình trạng này rất cao.

6 cách phòng ngừa chứng táo bón ở trẻ

Đây không phải là triệu chứng quá nguy hiểm nhưng nó cũng gây ra rất nhiều phiền toái và khó chịu cho con. Do đó, mẹ có thể tham khảo những cách phòng tránh chứng táo bón cho bé.

Điều chỉnh chế độ ăn uống

• Để tránh tình trạng táo bón, trẻ cần được cung cấp đủ lượng nước và chất xơ trong khẩu phần ăn hằng ngày. Cha mẹ cần tăng cường cho trẻ ăn thực phẩm giàu chất xơ như rau xanh, củ quả, ngũ cốc, hạt giống, trái cây tươi, ...
• Bên cạnh đó, mẹ cần giúp con ăn đúng giờ, hạn chế ăn uống các thực phẩm có chứa đường và chất béo cao. Đặc biệt tránh những thực phẩm khó tiêu hoá như các loại thịt mỡ, các loại đồ chiên, nướng, ...
• Không cho con ăn quá nhiều đồ ăn chứa gluten như bánh mì, bánh quy, bột mì, vì nó có thể gây cho bé cảm giác đau bụng, khó tiêu hóa.

Khuyến khích con tập thể dục và vận động thường xuyên

• Thúc đẩy vận động ở trẻ là một trong những cách quan trọng để phòng ngừa và điều trị táo bón hiệu quả.Mẹ nên thúc đẩy con thường xuyên tập thể dục, chơi đùa và vận động để kích thích hoạt động ruột và giúp lượng chất thải được di chuyển dễ dàng hơn.
• Có thể cho con đi bộ, chạy nhảy, leo trèo hay tham gia các hoạt động thể thao như bóng đá, bóng rổ, điền kinh, ... đều giúp trẻ có thể vận động và nâng cao sức khỏe.
• Ngoài ra, trẻ cũng nên tập các bài tập đơn giản như xoay hông, nghiêng người, gập bụng và co bụng để kích thích hoạt động ruột và giảm nguy cơ táo bón.

Điều chỉnh thói quen đi vệ sinh của con

• Điều chỉnh thói quen đi vệ sinh cũng là một cách phòng ngừa táo bón ở trẻ em. Mẹ cần hướng dẫn con cách đi vệ sinh đúng cách và đúng lúc. Bên cạnh đó, cần cho con biết rằng nên đi vệ sinh khi cảm thấy cần thiết, không nên nghiền ngẫm hoặc kìm nén tiểu tiện.
• Đồng thời, mẹ cũng cần dạy cho trẻ biết cách trẻ nên ngồi trên bàn cầu trong thời gian đủ để đảm bảo việc đi vệ sinh hoàn toàn. Nếu con đang dùng tã vải hoặc tã giấy thì nên thay tã thường xuyên để tránh việc da tiếp xúc với nước tiểu hoặc phân lâu ngày gây viêm da và kích ứng.

Tăng cường chế độ uống nước của con

• Để ngăn ngừa táo bón ở trẻ em, việc tăng cường chế độ uống nước là rất quan trọng. Con cần uống đủ nước để duy trì sự hoạt động của đường ruột và giúp đưa các chất thải ra khỏi cơ thể một cách dễ dàng.
• Bé nên uống nước đầy đủ trong suốt cả ngày, đặc biệt là trong thời gian ăn uống và sau khi vận động. Ngoài nước, các loại nước ép trái cây tự nhiên cũng là một lựa chọn tốt để bổ sung chất dinh dưỡng và độ ẩm cho cơ thể trẻ.
• Tuy nhiên, mẹ cần tránh cho con uống quá nhiều nước đường hoặc đồ uống có gas vì chúng không chỉ gây táo bón mà còn ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của bé.

Tạo môi trường thuận lợi để giúp trẻ tiêu hóa

Để làm được điều này, mẹ có thể sử dụng một số biện pháp như:

• Tạo điều kiện để con đi vệ sinh đúng cách: Đặt ghế dài hoặc chân đỡ, sử dụng bàn cầu nhỏ hoặc bình xịt vệ sinh để giúp bé dễ dàng đi vệ sinh một cách hiệu quả.
• Tạo thói quen cho trẻ đi vệ sinh đúng giờ: Điều này giúp ruột thói quen hoạt động và tăng cường khả năng tiêu hóa.
• Giúp con giảm stress: Áp lực tâm lý cũng có thể là một nguyên nhân dẫn đến táo bón, vì vậy cần giúp trẻ giảm bớt stress và lo lắng trong cuộc sống.
• Cung cấp các loại thực phẩm tốt cho tiêu hóa: Các loại thực phẩm giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất như trái cây, rau quả, ngũ cốc, đậu hũ, ... sẽ giúp tăng cường chức năng tiêu hóa và giảm nguy cơ táo bón.
• Cho con tắm nước ấm: Tắm nước ấm giúp giảm căng thẳng, giúp trẻ thư giãn và giảm nguy cơ táo bón.

Sử dụng các loại thuốc hỗ trợ tiêu hóa

Việc sử dụng thuốc hỗ trợ tiêu hóa là một trong những cách phòng ngừa táo bón hiệu quả, đặc biệt là trong trường hợp các biện pháp khác không đem lại hiệu quả. Các loại thuốc này thường được khuyên dùng khi táo bón đã trở nên nghiêm trọng hoặc kéo dài trong thời gian dài.

Có nhiều loại thuốc hỗ trợ tiêu hóa như:

• Thuốc nhũ hoa: có tác dụng làm giãn cơ ruột và kích thích ruột hoạt động, giúp bài tiết phân dễ dàng hơn.
• Thuốc lỏng đường: giúp tăng cường độ ẩm và trơn tru trên bề mặt phân, giúp phân dễ dàng di chuyển.
• Thuốc nhuận tràng: tăng cường sự chuyển hóa và hấp thụ của thực phẩm trong ruột, tăng khả năng bài tiết phân.
• Thuốc xúc tác đường ruột: có khả năng thúc đẩy hoạt động của đường ruột, kích thích sự di chuyển của phân và giảm thời gian lưu trữ phân trong ruột.

Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc hỗ trợ tiêu hóa cần được thực hiện dưới sự chỉ định của bác sĩ và theo đúng liều lượng và cách sử dụng. Bên cạnh đó, mẹ không nên sử dụng thuốc cho con như một thói quen mà lúc nào cần thiết nhất mới dùng.

Hi vọng những thông tin trên đây sẽ giúp mẹ hiểu hơn về tình trạng táo bón ở trẻ và có những cách phòng ngừa hiệu quả nhất. Bạn cũng có thể liên hệ với chúng tôi qua website để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời nhé!